Isabelle VANDEN HOVE, The Dukes of Arenberg, Arenberg Foundation, Edingen, 2024.

Op woensdagavond 9 oktober stelde Isabelle Vanden Hove haar boek The Dukes of Arenberg voor in de aula van het Arenbergkasteel in Heverlee. De presentatie van het boek werd voorafgegaan door een onderhoudende lezing van prof. em. Mark Derez over de duizendjarige geschiedenis van de Arenbergs en vervolgens door een interview van hertog Leopold van Arenberg en de auteur Isabelle Vanden Hove. De aansluitende receptie vond plaats in de salons van Arenberg waar de genodigden keuvelden onder het goedkeurend oog van de portretten van vele generaties Arenberg.

Het boek The Dukes of Arenberg is een prachtig hebbeding geworden De vele illustraties en de verzorgde layout verleiden je er om keer op keer doorheen te bladeren. De ondertitel The Thousand-Year History of a Noble Family zou je misschien laten veronderstellen dat je te doen hebt met een turf van een boek dat amper hanteerbaar als ongelezen pronkstuk in de boekenkast belandt, het lot van nogal wat prachtige kunstboeken. Maar niets is minder waard. Isabelle Vandenhove is er in geslaagd om deze geschiedenis van duizend jaar Arenberg samen te vatten in 220 bladzijden in handzaam formaat, rijkelijk geïllustreerd met foto’s van schilderijen, archiefstukken, zegels, munten etc. Ook de vele verzorgd weergegeven stambomen , kaarten en plattegronden zijn een belangrijke meerwaarde.

De hertogen behoorden tot de zogenaamde zwaardadel en velen van hen sneuvelden op nog jonge leeftijd op de Europese slagvelden in dienst van keizers en koningen. De kaart op pagina 214 met de veelzeggende titel ‘Fighting en dying on the battlefield’ geeft een overzicht van dit met bloed betaald verleden. Vaak lieten ze weduwen achter die hen met vele jaren overleefden en de Arenbergerfenis konden doorgeven naar de volgende generatie, zij het dat dit regelmatig bij een niet gesneuvelde neef terechtkwam. In hoofdstuk 3 ontmoeten we zo twee uitzonderlijke vrouwen uit de zestiende eeuw, Marguerite de La Marck-Arenberg en Anne van Croÿ.

De hertogen van de achttiende eeuw hadden het geluk om toch wat langer te mogen leven en waren in staat om het Arenbergfortuin verder uit te bouwen en stabiliteit te verlenen. De blinde hertog Louis Engelbert sluit dit rijtje. Op de cover van het boek zien we negende hertog van Arenberg, Engelbert Maria (1872 –1949), op jonge leeftijd verkleed als ridder.

Na de Franse revolutie zijn de hertogen grotendeels hun soevereine macht kwijt, maar verstandige hertogen met verstandige rentmeesters zorgen voor grote rijkdom. Een bekend voorbeeld hiervan is de inpoldering van het moerasland van de Westerschelde. En soms is er natuurlijk ook wat geluk bij een ongeluk geweest. Napoleon compenseerde het verlies van het hertogdom met grondgebied in Opper-Silezië en de Ruhrvallei, waar tijdens de Industriële Revolutie van de negentiende eeuw het delven van steenkool heel wat zou opbrengen.

De Arenbergs waren en zijn een transnationale Europese familie die als slachtoffer van het nationalisme van de wereldoorlogen een hoge prijs heeft betaald, o.m. door de sekwestraties van hun eigendommen in Frankrijk, België, Italië en Servië.

Vandaag zorgt de Arenberg Foundation voor de instandhouding en het openbaar maken van het rijke familiearchief in Edingen. Daarnaast stelt de Arenberg Foundation zich tot doel om de Europese geschiedenis en cultuur te promoten, de dialoog tussen de verschillende Europese culturen te stimuleren en de herinnering aan het gemeenschappelijke verleden van de bevolking van Europa te vergroten.

Philippe Hendrix

Een geschiedkundige en heemkundige ontmoetingsplaats voor Rotselaar

In het licht van de komende gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2024 heeft Heemkring Groot-Rotselaar zijn Memorandum overgemaakt aan de vertegenwoordigers van de politieke beleidsmakers van Rotselaar. Dit Memorandum werd tevens integraal opgenomen in het ruimere Memorandum van de Cultuurraad van Rotselaar.

Al vele jaren ijvert Heemkring Groot-Rotselaar voor het bewaren, het ontsluiten en het onderzoeken met het oog op publicaties, van het materieel en immaterieel erfgoed van de gemeente Rotselaar.

Het resultaat van deze intense werking is wel dat veel verenigingen maar ook individuele inwoners hun archieven en documenten voor bewaring aan de heemkring willen toevertrouwen.

De heemkring is dan ook op zoek naar een geschikt onderkomen om al deze waardevolle archieven te kunnen bewaren.

Hierbij het Memorandum van de Heemkring:

Al vele jaren ijvert Heemkring Groot-Rotselaar voor het bewaren, het ontsluiten en het onderzoeken met het oog op publicaties, van het materieel en immaterieel erfgoed van de gemeente Rotselaar. De heemkring publiceert drie keer per jaar het tijdschrift Rotsvast Rotselaar. In de Cahiers wordt dieper ingegaan op een afgebakend onderwerp dat op een historisch kwalitatieve wijze wordt behandeld. Tevens organiseert de heemkring tentoonstellingen (Rega’s Hof, 2016; Humblet, 2023) en historische wandelingen waarbij de buurtcomités worden betrokken (2024).

Het resultaat van deze intense werking is wel dat veel verenigingen maar ook individuele inwoners hun archieven en documenten voor bewaring aan de heemkring willen toevertrouwen. De archieven van de harmonieën, de wielerclub het Vliegend Wiel, Jeugdhuis Jovaro, en tal van verzamelingen van privépersonen moeten in goede omstandigheden kunnen bewaard worden, willen we de geschiedenis van onze gemeente kunnen bestuderen en aan de volgende generaties doorgeven.

Als we het verleden voor de toekomst willen bewaren, is er evenwel een grote nood aan een degelijke infrastructuur om al dit kostbaar erfgoed in onder te brengen. Zelfs om bronnen digitaal te bewaren is er werk– en opslagruimte nodig. Mensen moeten de bewaarde documenten in goede omstandigheden kunnen nalaten, en historici moeten er onderzoekswerk kunnen verrichten. De bewoners moeten er materiële resten uit hun verleden kunnen bekijken.

Het is dan ook de taak van de lokale overheid het nodige te doen om ruimte ter beschikking te stellen om dit erfgoed te bewaren.

De meeste gemeenten uit de omgeving hebben een eigen historisch of heemkundig museum en archief.

De groeiende gemeente Rotselaar heeft daar ook dringend nood aan en kan hierin zeker niet achter blijven.

Bert Cornelis - Voorzitter Heemkring Groot-Rotselaar

De bestuursleden van Heemkring Groot-Rotselaar: Roger Patteet, Patrick Staes, Catherine Ackermans, Katharina Meulemans, Willy Bollens en Philippe Hendrix.

(01.05.2024)

Terugblik op onze kleurwedstrijd voor de Rotselaarse scholen